✍️ रमित बलामी
कहिलेकाहीं जीवनका संघर्षहरूलाई शब्दले व्यक्त गर्न सकिँदैन। त्यस्ता समयहरूमा, मानिसहरूले चुपचाप सहेर, आफ्नो अनुभव र पीडाबाट बोल्छन्। गोरखा आरुघाटका Wo नारायण श्रेष्ठ पनि यस्तै पात्र हुन्, जसको जीवन भनेको एउटा अनकन्टारी यात्रा हो। उनको कथा केवल संघर्षको छैन, यो सेवा, आत्मसम्मान र समाजको लागि समर्पणको कथा हो। उनका आँसु र पीडा नै उनको कहानीका सबैभन्दा बलिया शब्द हुन्।
वि.सं. २०३७ मा जन्मिएका नारायण श्रेष्ठको बाल्यकाल विपत्ति र अभावका बीच बित्यो। उनको जीवनमा जताततै भोक र कष्टका छायाहरू थिए। तर, यी सबै परिस्थितिहरूका बावजुद उनका मुटुमा एउटा सपना पलाएको थियो – देशका लागि केही गर्ने, आफ्नै कर्मबाट समाजमा परिवर्तन ल्याउने। यो सपना मात्र थियो, जसले उनलाई जीवनको कठिन यात्रामा डोर्यायो।
वि.सं. २०४६ सालको जनआन्दोलनको हुंकारसँगै उनी काठमाडौं आए। आन्दोलनको जोश र उत्साहले उनलाई गहिरो प्रभाव पार्यो। तर यस यात्रामा उनलाई त्यति ठूलो कठिनाइहरूको सामना गर्न पर्यो, जसले कुनै पनि सामान्य मानिसलाई हार मान्न बाध्य पार्न सक्छ। न त खानाका लागि पर्याप्त थियो, न सुत्नको लागि कुनै ओछ्यान। उनका आँखामा भोकले नै धमिलो थियो, तर मनमा आशा र संघर्षको ज्वाला बलिरह्यो। उनले संघर्षको शक्ति खोजे र त्यसै क्रममा उनले भाँडा माझ्ने काम पाए। यो काम उनलाई असहज र अपमानजनक लाग्न सक्छ, तर उनले यसलाई एउटा अवसरको रूपमा हेरे। यही अवसरको मद्दतले उनले भारत जाने योजना बनाइरहे, भारतीय सेनामा भर्ती हुने सपना बोकेर।
तर भारतमा उनको सपना चकनाचुर भयो। सेनामा जानुको सट्टा, उनी कुखुरा फार्ममा काम गर्न झरिए। सस्तो र कठिन काममा व्यस्त रहे पनि उनका सोच र सपना त्यहाँ समाप्त भएन। उनले आफूलाई सम्झाउँदै भने, “सपना कति सस्तो हुँदो रहेछ, जब त्यसले तिमीलाई सस्तो काममा फाल्दछ।” यस अनुभवले उनलाई जीवनका कठिन वास्तविकतासँग जुध्न बल दिएको थियो।
भारतबाट फर्किएपछि उनी गोरखा र काठमाडौंका बीचमा यात्रा गर्दै आत्मसम्मानको युद्ध लड्न थाले। उनको संघर्ष यत्रा थाहा भए पनि उनले कहिल्यै हार मानेनन्। उनले एकपटक फेरि आफ्नो जीवनलाई उद्देश्यपूर्ण बनाउन थाल्नु भयो। त्यसपछि उनले गेस्ट हाउसमा काम गर्दै पर्यटक सेवामा रुचि राख्न थाले। थाङ्का कपडा बोकेर सिलिगुडीदेखि दार्जीलिङसम्म यात्रा गरे र परिश्रम र धैर्यको बलमा उनले ठमेलमा एक सफल टुरिस्ट गाइडको रूपमा आफूलाई स्थापित गरे।
तर उनका संघर्षका दिनहरू यति सजिलै समाप्त भएनन्। उनले आफ्नो पेसा र सेवामार्फत सामाजिक परिवर्तनको पहल पनि गरेका छन्। पर्यटकीय क्षेत्रहरू, जस्तै मनाङ, पिसाङ, चामे, तालमा पर्यटकहरूले छोडेका प्लास्टिक र बियरका बोतलहरू संकलन गर्न थाले। उनले आफ्नो कामलाई नयाँ दृष्टिकोणमा बुँदाबद्ध गर्दै वातावरण सरसफाइ र रिसाइक्लिङको महत्व बुझाउन सुरु गरे। उनको यो पहल समयसँगै ठूलो सामाजिक प्रेरणा बन्यो र विभिन्न संघ-संस्थाहरूले उनलाई सम्मानित गरे।
नारायण श्रेष्ठका केही जीवनका महत्वपूर्ण शब्दहरू:
-
“जब तिमी आफैं भोकै सुत्छौ, तब मात्र अरूको भोक बुझ्न सकिन्छ।”
-
“म भोगेर बाँचें, अब बाँडेर बाँच्न चाहन्छु।”
-
“देश परिवर्तन हुन्छ कि हुँदैन, थाहा छैन; तर म परिवर्तनमा आफूलाई गुमाउँदिन।”
-
“म त आन्दोलन होइन, मानवता बोक्छु।”
उनको जीवनका प्रत्येक पलले देखाउँछ कि उनी जीवनलाई सस्तो सपना र त्यागमा देख्दैनन्। उनी अझै पनि ठमेलका भीडमा देखिन्छन्, तर कहिल्यै आफ्नो प्रचारमा होइन। उनका विचार र कार्यहरूले नै उनलाई सार्वजनिक बनाउँछन्। उनी क्रान्ति हुन् – जसले चिच्याउन जान्दैन, तर कामले बोल्छ। उनी प्रकाश हुन् – जुन चम्किँदैन, तर बाटो देखाउँछ। उनी प्रेरणा हुन् – हरेक युवाका लागि, जो जीवनलाई अरूसँग बाँड्न चाहन्छन्।
Wo नारायण श्रेष्ठ – एक अनकन्टारी जीवन, जसले आँसु र संघर्षबाट इतिहास लेख्छ।
